دستگاه گردش خون
چکیده
دستگاه گردش خون یکی از دستگاه های بدن است و همان طور که از اسم آن مشخص است، وظیفه گرداندن خون در بدن را دارد. گردش خون در بدن به منطور انجام امور حیاتی مانند دفع دی اکسید کربن و مواد زاید، رساندن غذا و مصرف اکسیژن انجام می شود.
اهداف
- دانش آموز دستگاه گردش خون و اجزای آن را بشناسد.
- انواع رگ ها و وظایف آن ها را بشناسد.
- با عملکرد قلب و وظیفه ی آن در بدن آشنا شود.
شرح درس
دستگاه تنفس و دستگاه گوارش انسان برای گرفتن اکسیژن و مواد غذایی از محیط به وجود آمده اند، برای این که همه ی سلول های بدن بتوانند از این اکسیژن و مواد غذایی استفاده کنند این مواد باید به تمام نقاط بدن برسد، زیرا تعداد سلول ها در بدن زیاد است و همه ی آن ها به غذا و ها نیاز دارند، بنابراین چیزی شبیه لوله کشی آب شهری برای توزیع مواد حیاتی در بدن انسان باید وجود داشته باشد. دستگاه گردش خون از چند اندام و دستگاه تشکیل شده است که هرکدام وظایف حیاتی در بدن انسان دارند. این دستگاه شامل قلب و رگ ها می شود. رگ ها نیز شامل سرخرگ، سیاهرگ و مویرگ می شوند. ویدئو آموزشی زیر شرح کوتاهی از دستگاه گردش خون است.
پرسش
- در داخل رگ ها چه چیزی جریان دارد؟
- با توجه به این که خون مایع است چگونه به سمت بالا حرکت می کند؟
- زمانی که با والدین خود به پارک می روید، آیا تا به حال به فواره ها توجه کرده اید؟ آب مایع است، می دانید که چگونه به سمت بالا حرکت می کند؟
فواره با سیستم پمپ حرکت می کند، پمپ دستکاهی است که آب را به سمت بالا و نقاط مختلف پمپاژ می کند. قلب نیز در بدن انسان چنین نقشی دارد. قلب مانند تلمبه عمل می کند و با تولید نیروی مکانیکی لازم، خون را در رگ ها حرکت می دهد. قلب از جنس ماهیچه است و خون را به سراسر بدن تلمبه می کند. در انسان قلب اندام بزرگی است که بین قفسه سینه قرار گرفته است. قلب انسان از چهار حفره ماهیچه ای تشکیل شده است. دو دهلیز دو بطن.
صداهای قلب مربوط به بسته شدن دریچه هایی است که در بین دهلیزها و بطن ها و دهانه ی سرخرگ ها وجود دارد. باید گفت که قلب ماهیچه ای تو خالی است، این ماهیچه بسیار قوی است و وقتی که بسته می شود خون را با فشار یاد به همه جای بدن می فرستد.
رگ ها در واقع لوله های حمل کننده ی خون هستند. خونی که از قلب خارج می شود در طول رگ هایی با دیواره ی ضخیم حرکت می کند. این رگ ها که سرخرگ نام دارند در مچ دست و در گردن به سطح پوست نزدیک می شوند. به همین دلیل است که در این نواحی نبض وجود دارد و می توان آن را حس کرد، نبض در واقع موج خون است که در نتیجه ضربان قلب به سرخرگ وارد می شود. از قلب دو سرخرگ خارج می شود، یکی از آن ها به شش ها و دومی به اندام های گوناگون می رود.
رگ هایی نیز در زیر پوست دیده می شوند که نبض ندارند. این رگ ها سیاهرگ نام دارند. سیاهرگ ها خونی که از اندام ها خارج می شود را به قلب بر می گردانند.
آزمایش کنید
لوله ها را به سه راهی و سپس به قیف وصل کنید. محل قلب دوست خود را در طرف چپ و قسمت پایین سینه او پیدا کنید و قیف را در آن نقطه قرار دهید. در محل ساکتی دو سر لوله را که آزاد است در گوش خود قرار دهید و خوب گوش دهید.